خط در طراحی فضای سبز

خط

آیا می دانید در طبیعت خط وجود ندارد و آنچه که ما خط می پنداریم حاصل خطا های دیدگانی ماست که در اثر عدم انقطاع سطح، رنگ یا بافت به وجود آمده است؟

در واقع خط پیش فرضی از این خطای بصری است که ما برای بیان شکل و فرم ترسیم می کنیم به همین علت خط ساده ترین عنصر ترسیمی است که برای بیان داشته های ذهنی طراح و عرضه آن به مخاطب بر صفحه ایجاد می گردد.

کاندینسکی خط را کنش جاندار ذاتی می داند که توسط حرکت خلق می شود.

به بیان ساده تر خط از حرکت نقطه حاصل می شود که فقط در ترسیم دوبعدی آن را می توان خلق نمود.

از نظر فلسفی نیز خط ماهیتی حرکتی دارد برخلاف نقطه که ایستاست، خط از لحاظ دیدگانی می تواند جهت، حرکت و رشد را بیان نماید.

در فضای سبز، معماری حتی نقاشی خط عملکردهای بصری زیرا را دارا می باشد.

اتصال و ارتباط

خط می تواند دو نقطه یا فضا را به هم وصل نماید، گاهی ممکن است حضور فیزیکی آن عینی نباشد همان طور که دو نقطه محوری را به وجود می آورند که ناپیداست ولی ذاتی خطی دارد.

نگهدارنده و ایجاد تعادل

خط می تواند علامتی از توازن و تعادل را به وجود آورد که دو عنصر طرح را در حالتی پایدار نگه دارد.

جمع و احاطه کننده

خط می تواند با چرخش به دور چند عنصر آنها را در ارتباط باهم تعریف نماید اما پیوند عناصر باهم به هویت ذاتی آنها، مربوط می شود.

انقطاع بصری

خط می تواند با حرکت خود از میان عناصر آنها را قطع نموده و هویتی جداگانه دهد حتی می تواند با عبور از عناصر با وجود قطع آنها، بین عناصر مجزا پیوند برقرار نماید.

تعریف کننده

خط می تواند لبه ها را تعریف نموده و حتی به سطوح شکل دهد و یا می تواند سطوح را از هم تجزیه نماید به عنوان مثال چنانچه ردیف گل کاری خود را با زاویه ای مطلوب در یک سطح ایجاد نمایید یا می توانید حالتی از مکعب را به بیننده القا کنید.

هرچه خط طولانی تر باشد تاثیر بیشتری از خود برجای می گذارد خط می تواند ضعیف، قوی، موزون یا درهم باشد اما چیزی که موجب می شود به وسیله بیننده درک شود طول آن است و هرچه نسبت طول به عرض آن نمود و تداوم بیشتر داشته ثبات بیشتری خواهد داشت بنابراین در یک پارک مسیرهای درجه یک، تاثیر بیشتری بر کل طرح خواهند داشت به گونه ای که سایر اجزا را پیرامون خود سازمان می بخشد.

جهت خط بر نقش خط در یک ترکیب بصری نیز تاثیرگذار است یک خط عمودی مانند سرو شیراز حالتی از توازن با نیروی جاذبه را القا می کند و احساسی از امنیت و استواری را تداعی می سازد خط افقی معرف ثبات، تعادل یا تداعی کننده سطح زمین و استراحت است.

خط مایل حالتی از ناپایداری و عدم تعادل را القا می کند اما پویاتر از خط افق و عمود است.

در طراحی پارک و منظر خطی که به صورت فرضی در طرح وجود داشته باشد خط محور خوانده می شود این خط گرچه عینی نیست اما از آنجا که به وسیله دو نقطه فرضی در فضا به وجود می آید عناصر را به طور متقارن حول خود آرایش می دهد.

خط محور دراغلب باغ ها، پردیس ها و بناهای تاریخی قابل درک بوده و حتی در باغسازی ایران با محور آب مورد تاکید قرار گرفته است.

برخلاف معماری که خط در فضایی سه بعدی و درون یک بنا شکل می گیرد در فضای سبز خط و خط محور عینی تر است.

خط گاهی بر بافت نیز تاثیر می گذارد اما میزان این تاثیر به بار بصری، جهت و فاصله آن از بیننده بستگی دارد این حالت بیشتر در معماری اتفاق می افتد. 

آیا می توانید برای هریک از حالات بیان شده تصویری بسازید؟ یا تصویری عینی برای تداعی بیشتر ارایه کنید؟ 

منتظر نظرات شما هستم: 

[e-mail]