گل انگشتانه Digitalis purpurea

مدت هاست که گیاه جدید معرفی نکرده بودم.

کمک کنید ایرادات وبلاگ پردیس را بر طرف کنمُ با وجود تعداد زیاد بازدید کننده از اینکه اظهار نظر،انتقاد و پیشنهاد اندکی به من می رسد راضی نیستم و علت آن را سه چیز می دانم:

1- سایت زیاد جدی گرفته نشده

2- سایت از محتوای علمی خوبی برخوردار نیست

3- به علت های فوق مراجعه کنندگان غیر متخصص به آن رجوع می کنند

استدعا دارم پس از مراجعه به وبلاگ برای من کامنت بگذارید و نقاط ضعف را به من گوشزد کنید زیرا یکی از اهداف من رفع نواقص خودم و تاکید بر نقاط قوت مورد نیاز جامعه علمی و تخصصی می باشد.

[e-mail] منتظر دیدگاههای شما می مانم.  

SCROPHUL ARIACEAE

COMMON FOXGLOVE

ساقه های پژمرده گل های انگشتانه را پس از اتمام گل دهی قطع کنید تا باغ تمیز و مرتب بماند، یا بگذارید دانه‌های گیاه شکل گرفته و گیاه بذرافشانی کند (این امر به جذابیت باغ پاییزی می‌افزاید).

شرح ویژگی‌ها

این گیاه دوساله یا چندساله که عمر کوتاهی دارد به خاطر شکوفه‌های زیبایش پرورش می‌یابد. این گیاه توده‌های انبوهی از برگ‌های مخملی به رنگ سبز خاکستری می‌دهد. در اوایل تا اواسط تابستان سال بعد این گل‌های زینتی خوشه‌های بلند و خوش فرمی می‌دهد که نوک آنها گل‌های انگشتانه‌ای شکل می‌شکفند. این شکوفه‌های 5 تا 5/7 سانتی‌متری ممکن است به رنگ سفید، کرم،  و مایل به ارغوانی باشند، اغلب درون آنها لکه‌هایی با رنگ‌های مخالف وجود دارد.

ارتفاع و گستردگی

ارتفاع 90 تا 150 سانتی‌متر، گستردگی تا 60 سانتی‌متر.

بهترین محل پرورش

کاملا آفتابگیر تا نیم‌سایه (در مناطقی که تابستان داغ دارند نیازمند بعدازظهرهای سایه‌دار است)، خاک معمولی با زهکشی خوب و موادآلی افزودنی.

روش پرورش

گل انگشتانه را بیشتر به صورت دوساله‌ بکارید، اواخر تابستان دانه را در گلدان‌ها یا بستر گلخانه‌ای در هوای آزاد بنشانید. دانه را روی سطح خاک بپاشید به نرمی در خاک فروکنید و تا زمان رویش جوانه‌ها خاک را مرطوب نگه دارید.  در پاییز گیاهان را به محل خود در باغ منتقل کنید. آنها را با فاصله 30 سانتی‌متر از یکدیگر بکارید. رقم های بلند احتمالا نیازمند قیم باشند.

کاربرد در فضای سبز

این گیاهان را در عقب مرزها، جایی که در اواسط تابستان گیاهان دیگر جای خالی آنها را پر خواهند کرد، پرورش دهید. در زمین ها و نواحی جنگلی، فرم توده ای آنها، عالی است.

دیوار تورسنگی

آقای مهندس پژمان صدیقی در ارتباط با ساخت دیوار حاشیه حکیم به اطلاعاتی نیاز داشتند من هم در حد توانمندی خود و اطلاعات اندک در اختیار، مطلب زیر را تقدیم می کنم امیدوارم نیاز ایشان را پاسخگو باشد:  

شاید بسیاری از متخصصین فضای سبز دیوار تورسنگی حاشیه اتوبان حکیم خروجی چمران شمال را دیده باشند و برای آن ها پیش آمده که در پروژه های خود نیاز به ایجاد چنین سازه ای داشته باشند سعی می کنم امروز به طور مختصر در این مورد توضیح دهم. 

تورسنگ ها، سبدهای مستطیل شکلی هستند که از توری با سیم گالوانیزه یا توری با پوشش  شبکه ای شش ضلعی پلی وینیل ( PVC ) مقاوم ساخته شده، با سنگ پر و به یکدیگر بسته شده اند تا یک دیوار را تشکیل دهند. سبدها به طور  معمول در اندازه های استاندارد به پهنای900 میلی متر در طول های 1800، 2700، و 3700 میلی متر و بلندی 300، 450، و 900 میلی متر ساخته می شوند. هر تور سنگ دارای یک سرپوش بوده و توسط پرده هایی به سلول های 900میلی متری تقسیم می شوند. زمانی که از سنگ پر شدند، سرپوش بسته شده و با بند به بالای لبه های تورسنگ بسته می شود. سپس هر تورسنگ ، به تورسنگ های مجاور بسته می شوند. یک برش دیوار تورسنگی اریب در شکل نشان داده شده است. 

 

دیوارهای تورسنگی انعطاف پذیر می توانند با نشست زمین وفق داده شوند. نفوذپذیری آنها اجازه می دهد که آب از درون آنها زهکش شود. ساخت تورسنگ ها، به ویژه در طول مسیل و سواحل رودخانه، جایی که تنوعی در عمق های آب بین شرایط رطوبی و خشکی هوا رخ می دهد، مناسب است. از سوی دیگر پوشش گیاهی داوطلب یا مدیریت شده به سرعت خود را در تورسنگ ها گسترش داده، ظاهر چنین سازه ای را در چشم انداز ملایم می کند و در عین حال به دوام آن نیز می افزاید. تجارب اخیر دارای نمونه های موفق تور سنگ های آبکشت بذری(هیدور-سید) با استفاده از  پوشش الیافی ( ژئو تکستایل ) جداکننده و پر شده با یک ترکیب خاک اصلاح شده است،که به دیوار سبز شطرنجی منتج می شود، از شیوه های موافق با دیدگاه مهندسی طراحی محیط زیست است. این کاربرد نیازمند خاک تحت الارضی که خوب زهکشی شده بوده و برای اقلیم های معتدل که بارندگی کافی دارند مناسب می باشد. 

شیوه کار  

ابتدا دیواره را به صورت یک دیواره با شیب حدودا 70 درجه ( 150 درصد) ایجاد می کنیم و خاک و نخاله فرسایش یافته را از پای دیوار خارج می سازیم. 

در صورتی که بار اضافی از بالا وجود دارد و به صورت گشتاور عمل می کند و به دیوار نیرو وارد می کند عملیات تثبیت باید انجام شود. 

تثبیت 

عملیات تثبیت خاک و باری که از بالا انجام می شود بهتر است با عملیات نهلینگ انجام شود ( برای این کار از متخصصین و شرکت های توانمندی که وجود دارد استفاده کنید) 

تور بندی 

تور ها از قبل ساخته می شود و در وحل خود به وسیله ای مکانیکی - غیر از جوش کاری -  به صفحه بسته می شود و قلوه سنگ ها در آن ریخته می شود و به این ترتیب دیوار حایل تورسنگی ایجاد می شود. 

مخلوط خاکی مناسب را یا در هنگام پرکردن  سنگ ها یا به وسیله دستگاه مخصوص که مخلوطی از خاک و بذر گیاهان علفی پوششی که در اغلب موارد از گونه های بومی تشکیل می شود با فشار به درون بافت سنگی تزریق می شود و با سیستم آبیاری تحت فشار سعی در مرطوب نگهداشتن سطح خاک می کنند  

 

تصویر بالا نمونه ای از تثبیت با هدف سبز کردن سطوح را نشان می دهد که به وسیله تزریق خاک و بذر به سطح فضای سبز مناسب را به وجود آورده است. 

البته این تصویر با دیوار حایل تور سنگی متفاوت است. 

امیدوار هستم که این مطلب نیاز شما را برطرف نماید و در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی با من تماس بگیرید.

گلفوژ و روش اجرای بستر اولیه-فوندانسیون

فونداسیون ها

فونداسیون برای هر نوع سازه حایل دارای اهمیت اساسی می باشد، که نقش اصلی را در استحکام سازه ایفا می کنند. شکل زیرمیانگین عمق نفوذ یخبندان در ایالات متحده را نشان می دهد - متاسفانه در کشور ما این نقشه توسط سازمان های متولی هنوز تهیه نشده است و باید توسط مشاوران و پیمانکاران تهیه شود-  البته کارشناسان شهرداری، مهدسان مشاور و پیمانکاران محلی از عمق نفوذ یخبندان آگاهی کامل دارند و می توان از دانش و تجربه آن ها نیز استفاده کرد.

فونداسیون ها برای سازه های حایل صلب باید طوری تنظیم شوند که پی در زیر خط یخبندان، و بالای پاشنه پی، روی خط یخبندان قرار گیرد. فونداسیون های سازه حایل انعطاف پذیر، اگر بر روی یک زیراساس که خوب زهکشی شده و با ظرفیت تحمل بار مناسب ساخته شده باشند، نیازی ندارند که در زیر خط یخبندان تنظیم شوند.

گلفوژ و دیوار حایل سبز نیز با توجه به نوع دیوار نیاز به فوندانسیون ندارند و تنها کافی است بستر به خوبی مورد بررسی قرار گرفته و از نظر امکان نشست مطالعه شود و سپس به عمق حداکثر 20 سانتی متر بتن با عیار 150 تا 200 بسته به مکان برای ایجاد سطحی صاف و یک دست (عرضی و طولی) به عنوان بستر گلفوژ ایجاد گردد.

د پایان مطلب این قسمت به عنوان نمونه تعدادی تصویر از ایجاد بستر برای ایجاد دیوار حایل با گلفوژ قرار داده ام اما باید توجه کرد که هر گونه فوندانسیون بر حسب شرایط اجرایی تفاوت دارد و باید از مهندسین عمران با تجربه و خبره و همچنین مهندسان زمین شناسی مشورت گرفت.

 

شکلمیانگین عمق نفوذ یخبندان برحسب اینچ در ایالات متحده

[Charles W. Harris & Nicholas T. Dines, 1998]

 تمام فونداسیون ها باید بالای سطح ایستابی باشند. برای تعین نوع تیپ فونداسیون مناسب باید با یک مهندس سازه مشورت نمود. برای آشنایی با حداقل نیازهای لازم فونداسیون ها و پاشنه پی ها در جایی که مقدور باشد، از کدهای ساختمانی محلی استفاده نمایید.

 وسایل زهکشی

کجی، برآمدگی یا نامیزانی سازه های حایل ممکن است در نتیجه ضخامت نامناسب دیوار باشد، ولی اغلب به وسیله تجمع و افزایش فشار آب در پشت سازه و یا توسط واکنش یخبندان یا آب شدن یخ در اقلیم های سرد به وجود آید. فشار هیدرواستاتیک آب می تواند در بالا یا پایه دیوار در زمانی که رواناب سطحی به پشت سازه حایل می رسد یا زمانی که  آب زیرزمینی از میان خاک در پشت یا زیر سازه تراوش کند، باعث ایجاد اشکال شود.

رواناب سطحی باید از بالا و پی دیوار دور شود. همچنین باید از نفوذ به درون خاک توسط نصب یک آب بند رسی در زیر چمن یا ، جایی که تمرکز سنگین رواناب وجود دارد، توسط ساخت یک آبرو نفوذ ناپذیر یا کانال زهکشی در پشت دیوار(شکل 8 - 2) جلوگیری شود. آب نفوذ کرده به درون خاک را می توان توسط استفاده از خاکریزهای دانه ای متصل به آبرو در میان نمای سازه، یا اگر ممکن باشد توسط لوله زهکش منفذدار متصل به دهانه آبگیرکه به خارج از سازه هدایت می شود، متوقف کرده یا به خارج از سازه منتقل نمود. آجر رسی، بتن متخلخل، یا پلاستیک منفذدار، برای این هدف استفاده می شوند. در مسیریابی چنین وسایلی باید از نقاط پست، در جایی که آب می تواند در پشت سازه حبس شود، اجتناب کرد. [Seele, ElwynE., 1957]

1- ابتدا بستر را مورد مطالعه قرار دهید

2- به وسیله غطک تراکم لازم را در بستر به وجو آورید

3-  سعی کنید بر اساس نقشه از پیش طراحی شده پیش بروید

4- برای اجرای گلفوژ نیاز به سطحی تراز هم در عرض و هم در طول نیاز دارید بنابر این به وسیله دوربین یا به وسیله شلینگ تراز و تراز این مهم را بررسی کنید.

استاد با دقت تمام هر گلفوژ را تراز می کند و برای افزایش دقت کار از دو ریسمان کار بهره می برد.

به مقطع توجه کنید

تصویر پارانوما از محل اجرا - هدف:

• تثبیت دیواره
• حفظ درختان موجود
• اجرای دیوار حایل با استفاده از گلفوژ
• ایجاد فضای سبز
• افزایش سطح زمین بالا دست

فضای موجود قبل از اجرا

مشخص کردن خط کار

ایجاد سطحی یکدست و کوبیدن بستر

نصب ژئوگرید

شما می توانید از ژئو گرید یک طرفه یا دو طرفه استفاده کنید

ایجاد زهکش: لوله پولیکا به لوله زهکشی که در پشت کار شده متصل است .

لوله زهکش باید استادارد و بر اساس دبی حداکثر خروجی انتخاب شود و به وسیله ژئوتکستایل لفاف

برای ایجاد بستر و سطح اولیه از بتن عیار 150 تا 200 استفاده کنید در صورت قالب بندی از عیار بالاتر در سرزمین هایی که یخبندان دارد بهره ببرید .

در سطوح شیبدار ، در طول به وسیله ایجاد پله، سطوح تراز به وجود آورید- طول پله اهمیتی ندارد به دو تصویر زیر توجه کنید:

وضع اولیه مکانی آلوده بود و پس از اجرا به صورت زیر در آمد که در صورت کاشت گیاهان فضایی مفرح برای شهروندان کرجی به وجود آورد .

پایان عملیات اجرایی

در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر با من تماس بگیرید:

09123497257

تصاویر دیدنی از فضای سبز

ین تصاویر نیاز به توضیح ندارد - امید که مقبول افتد ار خانم مهندس سمسار برای ارسال این تصویر هم سپاسگزار هستم 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

زمین های بازی کودکان

آیا زمین های بازی کودکان باید خطر آفرین باشند ؟

این عبارت اکنون سوال همیشگی طراحان فضای سبز است، آیا خطر و هیجان عامل مهم بازی، توسعه و رشد فیزیکی است؟

والدین و مراقبین باید توجه کنند که طراحی زمین بازی تا حدی مجاز است خطر آفرین باشد. تمهیدات فراهم می شود تا کودک شما بتواند پذیرش خطر را در محیط کنترل شده فرا بگیرد و آن را جایگزین خطرات مشابه در جهان گسترده، نامنظم و کنترل نشده نماید.

یکی از مهم ترین مفاهیم بازی که طراح زمین بازی نیاز دارد آن را درک کند تهیه و فراهم کردن مبارزه طلبی اکتسابی است. در زمان طراحی توجه به این مفهوم، یعنی بچه ها در سنین مختلف به، توانایی ها و سطوح شهامت متفاوت، نیاز دارند فعالیت هایی را بیابند که در حوزه توانایی های آنها است. 

متأسفانه در زمین های بازی ایالات متحده ایجاد خطر چیزی است که به صورت طراحی نواحی خاموشی و ترسناک طراحی می شود و اغلب مهندسان ما نیز بی آنکه در این زمینه دقت کافی داشته باشند از آن ها تقلید می کنند. طراحان بریتانیایی و اروپایی به کودکان توجه بیشتری معطوف داشته اند و تشخیص داده اند که خطر آفرینی بخشی از زندگی است و فراهم کردن آن در یک محیط تحت نظارت بزرگسالان نسبت به یک وضعیت خطرناکتر در جهان خارجی بهتر است. انجام خطرآفرینی ساده است. برای مثال، در دهکده درختی می ت.اند با سه خانة بازی در یک زمین گردآوری شوند و ورود کودکان کوچک به آن آسان باشد. سه تای دیگر بر اساس چوب های زیر بغلی معلولان تنظیم شود، یکی پله های شیب دار و دیگری نردبان قائم داشته باشدـ بنابراین درجات متغیری از دشواری و مبارزه طلبی را فراهم می کنند. ناحیه زیر سه ساله ها، یک قایق چوبی یزرگ در شن فرو رفته جایی که بچه ها می توانند به آسانی وارد آن شوند و با پراکندن یا گودکردن شن، حفاری کنند. سه قایق کوچکتر مبارزه طلبی های متفاوتی را ارائه می دهند. دو تا روی لوله های عمودی ثابت اند و برای رسیدن به آنها باید حدود یک متر بالا رفت. یکی از زنجیر متصل به چهار بست آویزان شده و ارتفاع دو تا سه متری آن به دسترسی آسمانی تری نیاز دارد. در کشتی دزدان دریایی، طراحی باعث ارائه راه های متنوعی برای کشیدن عضله، از کمترین مبارزه طلبی، تا مبارزه طلبی کمی شدیدتر، تا بیشترین مبارزه طلبی منجر می شود.

 (a rope net & swinging suspension bridge) 

همه این اشکال مبارزه طلبی اکتسابی ـ در هر زمان‌‌ـ برای کودکان با سنین متفاوت و توانایی های متفاوت امکان لذت و استفاده از زمین بازی در روش های متنوع، اما کاملاً مجاز را فراهم می کنند که به کودک طی برخوردهای متفاوت اجازه “رشد” و کسب فعالیت می دهد که شاید سال قبل نمی توانست آنرا مدیریت کند. 

بازی های و رفتار مسلط بازی کودکان در هر فرهنگی تمایل به انعکاس و افزودن ارزش ها و کیفیت هایی دارد که فرهنگ ها تمایل به دائمی کردن آنها دارند. بنابراین ممکن است جامعه بازی های ضربه ای و مشارکتی را در خود پرورش دهد، سرمایه داران صنعتی اقتصادی تمایل دارند بازی رقابتی را ترجیح دهند. اما حتی در این بازی آخر، تفاوت های ماهرانه وجود دارند، در ایالات متحده گروه های  ورزشی کوچک و بازی های گروهی را تشویق می کند و متأسفانه زمین های بازی را با یک تقسیم کننده اجباری براساس سنین تبدیل می کند. اکثر کشورهای اروپای غربی، در حالیکه از ورزش های رقابتی حمایت می کنند، تمایل به تشویق خطر آفرینی در بازی دارند. 

 زمین های بازی در معرض مخاطره، ابتدا در دانمارک (Danmark) تأسیس شدند، و اکنون به طور گسترده و در کل اروپای غربی یافت می شوند و اما در ایالات متحده ناشناخته هستند. 

طراحان آمریکایی می توانند چه چیزی از زمین بازی پرنسس دیانا مموریال (Princess Diana Memorial) یاد بگیرند؟ اینکه خطر آفرینی مولفه اصلی رشد و دارای مزایای روانشناسی و فیزیولوژیکی است. ساختن خطر در طراحی زمین بازی، همانطور که در این تردستی لندن، ماهرانه  اتفاق افتاد، به معنی ساختن محیط خطرناک یا تشویق تصادفات نمی باشد؛ هیچ جراحت جدی ای از زمان بازگشایی زمین بازی در تابستان 2000 تا کنون رخ نداده است. کودکان، مثل افراد در همه سنین، به طور طبیعی بازی می کنند، معمولاً‌ در توانمندی های خود پیشرفت خواهند کرد. کارشناسان فضای سبز هنگام تشخیص باید خود را برای مبارزه آماده کنند که در طراحی زمین بازی از عوامل خطرآفرین استفاده کنند و به حرکتی به سوی محیط های بازی آموزشی و مبارزه طلبانه برای کودکان اقدام نمایند. اگر کارشناسان فضای سبز چنین کاری را انجام ندهند، پس چه کسی آماده خواهد کرد که از هم اکنون مبارزه و تجربه را فرا بگیرند.

طراحی فضای سبز

زمین، سطح پایه

در معماری، سطح زمین به عنوان نگهدارنده تمامی عناصر است، همانگونه که توپوگرافی و نقاط ارتفاعی به همراه شرایط اقلیمی و جغرافیایی فرم ساختمان ها را تحت تاثیر خود قرار می دهد، در طراحی فضای سبز نیز جز این نخواهد بود با این تفاوت که انسان تعیین کننده فرم اصلی گیاهان نیست و ناچار است باتوجه به معیارهای زیبایی شناختی از ترکیب عناصر سخت معماری و عناصر زنده (گیاهان) منظری بدیع به وجود آورد.

شاید یک معمار سنتی فکر کند که بهترین راه برای احداث ساختمانی بلند مرتبه ناچار است که یک تپه را از میان بردارد اما یک معمار منظر متبحر یا مهندس طراحی محیط و فضای سبز حاذق هرگز به خود اجازه نمی دهد که خصوصیات و ویژگی های طبیعی را فدای خودخواهی انسان سازد. او به گونه ای طرح خود را انتخاب خواهد کرد که از همه ظرفیت های طبیعی به نحو مطلوب بهره مند گردد.

 بنابراین طراحان فضای سبز مجاز نیستند سطح زمین را بتراشند مگر آنکه در شرایط سایت به گونه ای باشد که به این عمل شدیدا نیاز باشد- به عنوان مثال خطر ریزش و لغزش وجود داشته باشد -  و در این حالت نیز سعی می شود عناصر بکار رفته ویژگی های طبیعی و توپوگرافی زمین را تحت تاثیر خود قرار ندهد بلکه همگون با عناصر پیرامونی باشد دلیل دیگر این است که تراشیدن زمین به منزله از بین بردن خاک سطح الارض یا خاک زراعی است از بین رفتن این خاک گاهی ممکن است حتی با صرف هزینه های سنگین قابل جبران نباشد، فراموش نباید کرد که عنصر اصلی طراحی فضای سبز گیاهان هستند.

طراحی فضای سبز پایدار یعنی استفاده از زمین (سطح کف) و همه عناصر بوم آورد به عنوان مهم ترین عناصر اصلی فضا که به وسیله فرم، رنگ، شکل، بافت و شدت ایجاد زمینه بصری دربرابر سایر عناصر، حدود یک فضا را تعریف می کنند.

سطح کف همیشه از عناصر طبیعی تشکیل نمی شود بلکه گاهی استفاده از مصالح سخت نیز اجتناب نا پذیر است سطوح جمع کننده در یک پارک یا سطح مسیرها را نمی توان از طرح تفکیک کرد بنابراین در هر فضایی که سطح سخت کاربرد دارد بافت و وزن مخصوص مصالح کف بر کیفیت عبور و رضایت مندی آدمی تاثیر می گذارد بنابراین شما نمی توانید از استانداردهای کف سازی که در معماری به کار می رود بی نیاز باشید، از طرف دیگر سطوح کف استخوان بندی اصلی طرح را نیز مشخص می کنند.

وقتی آدمی در یک فضا قرار می گیرد سطوح دیوارهای خارجی، آن فضا را از فضای مجاور جدا می کند برای درک بهتر موضوع خود را در یک سطح چمن سرسبز که توسط درختان حاشیه آن احاطه شده است تصور کنید، درختان سطح عمودی فضا را تعریف می کنند هرچه فاصله درختان کمتر باشد سطح از استواری بیشتری برخوردار است اگر فاصله دو درخت بیشتر از سایرین باشد یک باز شو را تعریف می کند و فرصتی دیدگانی برای بررسی فضای مجاور را ایجاد کرده است بنابراین کمیت درختان کیفیت هر بازشو را در فضای سبز تعیین خواهد کرد، چگونگی تعریف هر بازشو به نوع برخورد مورد نیاز طراح بستگی دارد می توان آن را به گونه ای ایجاد کرد که بیننده را به فضای مجاور فرا بخواند یا او را به اهمیت فضای دیگر توجه دهد.

همان طور که بیان شد سطح سقف در فضای سبز تفاوت آشکاری با سطوح بالاسری در معماری دارد آسمان سقف اصلی در فضای سبز است اما سطوح بالاسری در فضای سبز مانند معماری می تواند به شکلی ایجاد گردد که کیفیت نور و آکوستیک را در درون فضا کنترل نماید و یا بالا و پایین رفته تا مقیاس فضا را عوض کند.

در زندگی شهرنشینی و فقدان زمین شهری برای ایجاد فضای سبز نوعی دیگر از سطح را هویت بخشیده است (پشت بام های سبز).

باغ بام ها، بی تردید نیاز زندگی امروزند کیفیت فضای آنها متفاوت از سطوح طبیعی است بنابراین از همان ابتدا که پی بنا ریخته می شود باید به عنوان عناصر اصلی حفاظت کننده بنا، مورد توجه قرار گیرند، اگر شما قصد احداث یک باغ بام را دارید فراموش نکنید محاسبه دقیقی از میزان مقاومت سازه های باربر به عمل آورید، علاوه بر آن سطح بام به عنوان بخشی از طراحی قابل رویت، می تواند اثر مهمی در فرم و ترکیب ساختمان داشته باشد.

پس از مطالعه این مطلب بررسی کنید سطوحی که در فضای سبز با آن برخورد می کنید از چه خصوصیات فیزیکی برخوردارند و این خصوصیات چه تاثیرات بصری از خود برجای می گذارند؟ آیا این سطوح توانسته اند فضا را به گونه ای تعریف کنند که در ذهن ماندگار شود یا آنکه بدون هدف گسست های پی در پی بصری را به وجود آورده و سبب آشفتگی ذهنی بیننده را فراهم می آورند.

برای تحلیل بهتر موضوع به پارک ساعی، پارک لاله و رازی تهران مراجعه کنید در پارک رازی تفاوت های فاحشی را در سطوح بکار رفته با پارک ساعی و لاله مشاهده خواهید کرد، بافت، شدت، مقیاس و اندازه سطوح در پارک رازی واکنش های متفاوت و ناخواسته ای را به شما تحمیل می کند که ممکن است حاصل آن تجربه ای خوشایند یا ناخوشایند باشد، گر چه پارک لاله در مقایسه با پارک ساعی از تفاوتهای ساختاری پایه برخوردار است که ناشی از تاثیرات بصری سطوح عمودی و افقی بکار رفته در آنهاست اما می توان در هر دو مثالهای خوبی از تاثیرات سطح را مشاهده کرد 

موفق باشید . لطفا نظر خود را در باره این مطلب بنویسید.

سطح در فضای سبز

سطوح کف: بیشترین عملکرد را به عنوان عنصر پایه سطح که تمامی عناصر به آن تکیه دارند ایفا می کند و می تواند از سطوح سخت (سنگ یا آجر) و نرم(چمن) تشکیل شود.

سطوح بالاسری: برخلاف معماری که سطوح بالاسری را سقف تشکیل می دهد سطوح بالاسری در فضای سبز حالات و کیفیات بصری متفاوتی را می تواند ایجاد کند سطوح بالاسری می تواند شاخه های به هم رسیده ردیف درختان باشد یا از آرک پیچک هایی تشکیل شود که در مسیر پیاده روها دالانی زیبا خلق کرده اند.

سطوح عمودی: عناصر عمودی در فضای سبز اغلب سطوح زنده ای هستند که حالات و کیفیات بصری پویایی دارند مانند ردیفی از درختچه های توری با گل های صورتی زیبا در تابستان یا سطح پرچینی از ترون ها که با آرایشی زیبا به وجود آمده اند.

توجه داشته باشید که سطوح معماری تنها تحت تاثیر کیفیت نور طبیعی یا مصنوعی قرار داشته اما سطوح موجود در فضای سبز علاوه  بر کیفیت بصری که نور خلق می کند به طور دایم در معرض تغییرات فصل (به بیان دیگر زمانِ گذر) قرار دارند، این تفاوت پویایی سطوح، دقت در انتخاب آنها را با در نظر گرفتن همه حالات ممکن، وظیفه ای مهم است که تنها از عهده طراحان فضای سبز زبده برخواهد آمد.

خط و سطح

تکرار خط می تواند سطح را به وجود آورد اگر تعدادی از سرو شیراز را در حاشیه مسیر اصلی یا فرعی یک پارک در نظر بگیرد یک دیوار بصری ایجاد کرده اید، فضای خالی بین درختان معرف ارتباط بصری آنها با پس زمینه و حتی با این سطح است که هرچه این درختان به هم نزدیک باشند از قوت ارتباط بصری با پس زمینه کاسته و به قدرت سطح افزوده می گردد.

همانطور که در مثال بیان شد هرچه خطوط به هم نزدیک تر باشند سطح واقعی تر است سعی کنید مثال های دیگری از نقطه و خط را در فضای سبز پیدا نموده و تجزیه و تحلیل نمایید.

همان طور که خط از حرکت نقطه پدید می آید سطح نیز از حرکت خط به وجود خواهد آمد، به بیان دیگر سطح امتداد عرضی یک خط است و هرچه تکرار و تداوم آن بیشتر باشد سطح به واقعیت نزدیک تر است تکرار تعدادی درخت در یک جهت یا پیرامون مسیری مستقیم یا حتی منحنی تداعی کننده یک سطح خواهد بود.

سطح از نظر فلسفی دارای طول و عرض ولی فاقد عمق است بنابراین هنگامی که از سطح سبز درختان سخن می گوییم از لحاظ بصری عمق را درنظر نخواهیم گرفت و منظور سطحی است که تاثیرات بصری سطح را القا می کند نه آن چیزی که به پرسپکتیو رفته است چیزی شبیه سطح کاغذ که به صورت عمودی گرفته باشیم.

سطح توسط رنگ و بافت قوام و استحکام می یابد و می تواند تاثیرات بصری مختلفی را به وجود آورد، در فضای سبز و معمار منظر، با ترکیب حجم های سه بعدی فرم و فضای طرح را تعریف می کنند و خصوصیات آن به روابطی ختم می شود که طرح با بیان آن ارتباطات و هم پیوندی بین عناصر، به فضا معنی می بخشد.

خط در طراحی فضای سبز

خط

آیا می دانید در طبیعت خط وجود ندارد و آنچه که ما خط می پنداریم حاصل خطا های دیدگانی ماست که در اثر عدم انقطاع سطح، رنگ یا بافت به وجود آمده است؟

در واقع خط پیش فرضی از این خطای بصری است که ما برای بیان شکل و فرم ترسیم می کنیم به همین علت خط ساده ترین عنصر ترسیمی است که برای بیان داشته های ذهنی طراح و عرضه آن به مخاطب بر صفحه ایجاد می گردد.

کاندینسکی خط را کنش جاندار ذاتی می داند که توسط حرکت خلق می شود.

به بیان ساده تر خط از حرکت نقطه حاصل می شود که فقط در ترسیم دوبعدی آن را می توان خلق نمود.

از نظر فلسفی نیز خط ماهیتی حرکتی دارد برخلاف نقطه که ایستاست، خط از لحاظ دیدگانی می تواند جهت، حرکت و رشد را بیان نماید.

در فضای سبز، معماری حتی نقاشی خط عملکردهای بصری زیرا را دارا می باشد.

اتصال و ارتباط

خط می تواند دو نقطه یا فضا را به هم وصل نماید، گاهی ممکن است حضور فیزیکی آن عینی نباشد همان طور که دو نقطه محوری را به وجود می آورند که ناپیداست ولی ذاتی خطی دارد.

نگهدارنده و ایجاد تعادل

خط می تواند علامتی از توازن و تعادل را به وجود آورد که دو عنصر طرح را در حالتی پایدار نگه دارد.

جمع و احاطه کننده

خط می تواند با چرخش به دور چند عنصر آنها را در ارتباط باهم تعریف نماید اما پیوند عناصر باهم به هویت ذاتی آنها، مربوط می شود.

انقطاع بصری

خط می تواند با حرکت خود از میان عناصر آنها را قطع نموده و هویتی جداگانه دهد حتی می تواند با عبور از عناصر با وجود قطع آنها، بین عناصر مجزا پیوند برقرار نماید.

تعریف کننده

خط می تواند لبه ها را تعریف نموده و حتی به سطوح شکل دهد و یا می تواند سطوح را از هم تجزیه نماید به عنوان مثال چنانچه ردیف گل کاری خود را با زاویه ای مطلوب در یک سطح ایجاد نمایید یا می توانید حالتی از مکعب را به بیننده القا کنید.

هرچه خط طولانی تر باشد تاثیر بیشتری از خود برجای می گذارد خط می تواند ضعیف، قوی، موزون یا درهم باشد اما چیزی که موجب می شود به وسیله بیننده درک شود طول آن است و هرچه نسبت طول به عرض آن نمود و تداوم بیشتر داشته ثبات بیشتری خواهد داشت بنابراین در یک پارک مسیرهای درجه یک، تاثیر بیشتری بر کل طرح خواهند داشت به گونه ای که سایر اجزا را پیرامون خود سازمان می بخشد.

جهت خط بر نقش خط در یک ترکیب بصری نیز تاثیرگذار است یک خط عمودی مانند سرو شیراز حالتی از توازن با نیروی جاذبه را القا می کند و احساسی از امنیت و استواری را تداعی می سازد خط افقی معرف ثبات، تعادل یا تداعی کننده سطح زمین و استراحت است.

خط مایل حالتی از ناپایداری و عدم تعادل را القا می کند اما پویاتر از خط افق و عمود است.

در طراحی پارک و منظر خطی که به صورت فرضی در طرح وجود داشته باشد خط محور خوانده می شود این خط گرچه عینی نیست اما از آنجا که به وسیله دو نقطه فرضی در فضا به وجود می آید عناصر را به طور متقارن حول خود آرایش می دهد.

خط محور دراغلب باغ ها، پردیس ها و بناهای تاریخی قابل درک بوده و حتی در باغسازی ایران با محور آب مورد تاکید قرار گرفته است.

برخلاف معماری که خط در فضایی سه بعدی و درون یک بنا شکل می گیرد در فضای سبز خط و خط محور عینی تر است.

خط گاهی بر بافت نیز تاثیر می گذارد اما میزان این تاثیر به بار بصری، جهت و فاصله آن از بیننده بستگی دارد این حالت بیشتر در معماری اتفاق می افتد. 

آیا می توانید برای هریک از حالات بیان شده تصویری بسازید؟ یا تصویری عینی برای تداعی بیشتر ارایه کنید؟ 

منتظر نظرات شما هستم: 

[e-mail]

خط در طراحی فضای سبز

 قبل از ورود به مبحث طراحی فضای سبز ذکر این نکته ضروری است که هیچ کس در دنیای طراحی تنها با خواندن مطالب پیرامون فضای سبز نتوانسته است آثاری خلق کند که قابل بحث باشد بنابر این ابتدا با اولین درس یعنی آشنایی و دوستی با مداد و کاغذ را باید آموخت و هر روز ساعتی از وقت ارزشمند خود را با طراحی پر نمود. 

 پس کاغذ روزنامه باطله را بر دارید و با مداد B6 انگشتان(خط کشیدن بر روی خطوط در یک ستون) مچ دست( خط کشیدن بر روی خطوط چند ستون) و با زوی خود را تمرین دهید . البته چشم را از نوک مداد بر ندارید و خط خود را دنبال کنید این کار باید مرتبا تکرار شود تا چشم و دست شما با هم هماهنگ گردد، تمرین های دیگری که به هماهنگی چشم و دست شما کمک می کند را از بین نوشته های نوسیدگان و طراحان برجسته انتخاب کنید و با اطمینان از اینکه به نتیجه ای عالی دست خواهید یافت ادامه دهید.

بدانید که: برای اینکه بتوانید طرحی قوی و ماندگار ارایه دهید نیازمند تمرین و ممارست هستید بنابراین لازم است از تمام عناصر و مفاهیم طراحی آگاه باشید و چشم و ذهن خود را همیشه آماده دریافت آنها و دست خود را توانا در پیاده کردن دریافت های خود سازید.

دی کی چینگ می گوید مرحله اول هر روند طراحی شناخت شرایط احتمالی و تصمیم گیری برای یافتن راه حل آن می باشد و مهم تر اینکه طراحی، عملکردی آگاهانه و ارادی و تلاشی هدف دار است، برای اینکه بتوانید راه حلی منطقی براساس داده های محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ارایه کنید حتی اگر نویسنده ای توانمند و سخنوری قادر باشید نمی توانید آنچه در ذهن دارید را به کارفرما منتقل کنید، حداقل اینکه کارفرما نمی تواند همه آنچه که شما بیان کرده اید نزد خود محفوظ دارد یا پیمانکار بر مبنای گفته های شما آن را پیاده سازد بنابراین باید طرح ذهنی خود را بر مبنای استانداردی مورد قبول بر کاغذ پیاده ساخته و آن را محفوظ دارید.

سعی دارم عناصر اصلی معماری منظر را با مثال ها و تصاویر لازم تقدیم کنیم شاید در این راستا بیان برخی مفاهیم دشوار باشد یا نویسنده نتواند موضوعات ذهنی خود را به درستی منتقل کند بنابراین راهنمایی شما می تواند در رفع نواقص کمک نماید.

عناصر اصلی در  فضای سبز

نقطه

نقطه عنصر اساسی در طراحی - حتی فضای سبز- است گرچه از نظر فلسفی فاقد طول، عرض و عمق است اما این تعریف فلسفی نافی هویت آن نیست زیرا در عمل یک درخت می تواند نقطه ای تاکیدی را در طرح ایجاد کند درحالی که طول، عرض و ارتفاع دارد.

بنابر همان تعریف فلسفی که نقطه خاصیتی ایستانی، بدون جهت و دارای مرکز است وجود عنصری نقطه ای مانند یک درخت در سطح سبز چمن می تواند چنان تاثیری در طرح ایجاد کند که سایر عناصر را فاقد ارزش یا به آنها هویتی مضاعف دهد.

نقطه می تواند بیان کننده حالت های مختلفی باشد مانند:

      - دو نقطه دو سر یک خط را مشخص می سازند، مانند دو درخت، دو فرم یا دو مجسمه در دوسوی یک آب نما

- محل تلاقی دو خط

- برخورد گوشه های یک سطح یا حجم

- مرکز یک شکل یا سطح

توجه داشته باشید که نقطه عنصری تاکیدی در یک طرح است. فرض کنید در یک پیاده روی عریض که کاملا تمیز شده یک کاغذ مچاله شده افتاده است، بی اختیار حوزه دید را به سمت خود جلب می کند، اگر نقطه ای که در طرح ایجاد می کنید در مکانی بی تعادل قرار گیرد تمام زحمات خود را به هدر داده اید زیرا سایر عناصر با اهمیت که با هزینه زیاد ایجاد کرده اید را تحت الشعاع قرار خواهد داد. زیرا نقطه در مرکز محیط خود دارای تعادل و سکون است و عناصر اطراف خود را حول خود سازماندهی می کند هرچند وقتی از مرکز دور می شود از تسلط آن کاسته می شود. 

ببینید دایره یک سطح است اما خود یک نقطه را تداعی می کند وقتی حوض آبی را به صورت دایره طراحی می کنید اگر فواره را در مر کز آن قرار دهید چشم هر بیننده ای را به سمت مرکز فرا می خوانید ولی اگر فواره را از مر کز دور کنید از قدت نقطه کاسته اید تمین کنید چگونه یک نقطه می تواند عناصر را حول خود سازماندهی کند.  

 

 به این تصویر نگاه کنید کدایک از عناصر ویژگی نقطه ای دارند. 

 

در تصویر بالا تعدادی از عناصر نقطه ای نشان داده شده است شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که آیا نقطه می تواند شکلی مستطیلی یا چند ظلعی داشته باشد؟ 

 

در تصویر بالا شمایی از آنالیز همان نقاط ارایه شده است آیا می توانید آن گونه که می اندیشید تصویر را به صورت نقطه ای آنالیز کنید؟

در بحث بعدی در باره خط صحبت خواهم کرد، نظر و سوالات خود را برای حک و اصلاح مطلب بالا برای من کامنت بگذارید.  

اعلام نظر نداشتن هر مطلب را نشانه بی فایده بودن آن تلقی کرده از ارایه ادامه مطلب خودداری خواهم کرد.

 سپاس و بدرود