سقوط تشکل های غیر دولتی

جمعی از وبلاگ نویسان زیست محیطی به مناسبت این هفته اقدام به حرکتی نمادین به نام" موج سبز " کرده اند که جای بسی خوشحالی است زیرا هنوز کور سوئی از امید می توان دید و امید داشت که جنبش زیست محیطی در ایران شاید در آینده راه خود را پیدا کند.

 من به عزیزان مبتکر دست مریزاد می گویم و از آنجا که موج های قبل وبلاگ نویسان را دنبال می کردم و موفقیت شان را در همراهی افکار عمومی دیده بودم و عمل زیبای آنان را با عقب نشینی آشکار تشکل های غیر دولتی و خاموشی سوال برانگیز آن ها – در این چند سال- مورد ارزیابی قرار دادم، سوال های بی شماری در ذهنم جرقه زد، برای برخی از آن سوالات پاسخ داشتم و بسیاری از آن ها بی پاسخ مانده است به همین علت با انتشار این نوشته علاقه دارم به پاسخ دست پیدا کنم و شاید با طرح این سوالات تلاش این عزیزان و همه کسانی که با تمام کاستی ها به دفاع از محیط زیست بر می خیزند پاس داشته شود. حال سوال این است:

چرا تشکل های زیست محیطی در ایران موفقیت چشمگیری ناشته اند؟

چرا مالزی می تواند توسعه کشور خود را بر روی دوش تشکل ها اداره کند ولی در کشور ما اداره تشکل ها بر روی دوش دولت هاست؟

 بر سر جبهه سبز با 12000 عضو ناگهان چه آمد که حتی صدای آخرین نفس هایش را هم نمی شود شنید؟! 

چرا تشکل ها در دولت نهم و دهم در لاک خود فرو رفته اند و علت بی تحرکی آن ها چیست؟ 

ضمن احترم به تشکل هایی که در کشور صادقانه فعالیت می کنند و با همه فشارهای جانبی -که حقا گاهی نفس کسانی را که از بیرون به آن ها نظاره می کنند را هم به شماره می اندازد -  وهنوز به فعالیت شجاعانه خود ادامه می دهند  علل ناکامی تشکل های غیر واقعی و سوری را مسایل زیر دانست: 

1.     کسانی معنی و مفهوم تشکل غیر دولتی را نمی دانند و اقدام به تاسیس می کنند

2.     برخی قایم به فردند 

3.      جمعی خود خاسته نیستند 

4.     آنان خود ساخته هم نیستند 

5.     عده ای به دنبال منافع اقتصادی هستند 

6.     جمعی به جای اینکه شرکت تاسیس کنند تشکل به ثبت رسانده اند 

7.     تازه به دوران رسیده هایی که به دنبال خواسته های سیاسی هستند اما به دلیل اینکه به بازی گرفته نمی شوند به ایجاد تشکل زیست محیطی روی آورده اند 

8.     بزدل هایی که شجاعت سیاسی ندارند به همین دلیل تشکلی که برچسب غیر سیاسی را یدک می کشد را ایجاد میکنند. 

9.     دروغگو هایی که شعار ساختار دمکراتیک را برای جلب افکار عمومی به خود الصاق می کنند و اصلا رویکرد دمکراتیک ندارند 

10.                        عده ای نا بخردانه می گویند: ما ایرانی ها تجزیه مان خوب است و ... ترکیب مان را ببرد به همین خاطر در کارها و فعالیت های انفرادی موفق هستیم ولی در حرکت های جمعی همیشه با مشکل مواجه می شویم 

11.                        ساده لو حانی که عقیده دارند قوام و اضمحلال تشکل ها به دولت ها وابسته است و مثالمی زنند، دولت خاتمی به تشکلها اعتقاد داشت آن ها مثل قارچ از زمین روییدند دولت احمدی نژاد برای تشکل ها تره هم خرد نمی کنند به کما رفته اند و .. 

12.                        خلق تشکلی که نون دونی عده ای ست 

13.                        تشکل های بی هویتی که سپر بلای عده ای دیگر برای دوام عمرشان در تصدی هایی که لایقش نیستند

و دهها چیز دیگر...... 

اشتباه نکنید من با تشکل های غیر دولتی مخالف نیستم بلکه با تشکل هایی که با نیات غیر صادقانه فوق تاسیس شده اند مشکل دارم و واقعا این مطالبی که گفتم به هیچ تشکل غیر دولتی زیست محیطی که هدف غایی اش حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست باشد برچسب این چنینی نمی چسبد.

در حقیقت  علت اصلی عدم موفقیت تشکل های واقعی را در طرح ها و برنامه های آنانهم عملکرد نا صواب تشکل های سوری و غیر واقعی دانست نه ناتوانی در برنامه ریزی و فقدان امکانات و نیروی انسانی مکفی، زیرا موفقیت حرکت های زیست محیطی در همراهی افکار عمومی و پیوستن آحاد ملت برای دفاع از محیط زیست است ولی با عملکرد نابخردانه تشکل های سوری، سبب بی اعتمادی ملت شده و تلاش صادقانه مدافعان محیط زیست را ناکام می گذارد.

از سوی دیگر تشکل های غیر دولتی نیازمند پرورش و جذب نیروهای علمی توانا  و افراد موثر شجاع در داخل خود هستند و فکر می کنم تشکل های واقعی زیست محیطی باید افراد سیاسی قوی را در دل خود پرورش دهند، سیاسی بودن به معنی واقعی آن یعنی داشتن دانش و آگاهی لازم برای اداره امور کشوراست.

تهی بودن تشکل ها از شجاعان سیاسی و نیرو هایی که قادر به سازماندهی و سازمان بخشی به تشکل ها، فارغ از حب و بغض های شخصی و دلمشغولی های کاذب باشند سبب عقب گرد و باز نشستن نیروها و دلسردی سربازان محیط زیست می شود. 

نظر سنجی این عزیزان نشان می دهد که فقدان قانون قوی و ضعف قانون موجود، سبب قتل تعدادی از بهترین و شجاع ترین محیط بانان ما شده است.

بر خلاف نظر دوستان که اعتقاد دارند ضعف و فقدان قانون موجب قتل عام چند دهه اخیر محیط بانان است من عقیده دارم که فقدان نیروهای کارآمد که بتوانند با همین قانون به صورت مستدل ، شجاعانه از خادمان محیط زیست و منابع طبیعی دفاع کنند سبب این حال و روز ماست. اگر به درستی بررسی کنیم با همین قانون هم می توان قاضی را مجاب به صدور احکام شدیدتری کرد اما آیا حکم قصاص بهترین راه حل برای خاتمه جنایت های آینده است.

آیا سودجویانی که به انهدام اندک سرمایه های باقی مانده زیست محیطی می اندیشند از ترس اعدام دست از عمل خود خواهند کشید؟

طبیعت خود به ما می آموزد که ... "در نظام طبیعت ضعیف پامال است". اگر تشکل های زیست محیطی قوی و نیروهایی معتقد به حفظ و نگهداری محیط زیست پرورش دهیم و اندیشه احترام به طبیعت را در جامعه خود نهادینه نماییم بی تردید به گوشه خانه ها پناه نمی بردیم!!

ما نباید به دولت ها اجازه دهیم نیروهای دست چندم خود را که از همه جا مانده اند، به ما تحمیل کند. 

ما نباید به گونه ای عمل می کردیم که شهرداری ها به خود اجازه دهند که قوانین زیست محیطی را نادیده بگیرند. 

ما نباید اجازه دهیم که یک نماینده مجلس برای تصاحب چهارسال دیگر کرسی مجلس ، جنگل و محیط زیست را قربانی مطامع خود سازد.

دولت ها باید از تشکل های زیست محیطی واقعی – نه آن هایی که در بده بستان ها فعال هستند –  در تصمیم گیری هایی که در حوزه محیط زیست می گیرد دعوت کند نه آن که به صورت نمادین پس از تصمیم گیری در بازی خود وارد سازد.

تشکل ها باید توان علمی و تخصصی خود را به حدی افزایش دهند که نقض نظر آن ها سبب خفیف شدن اعتبارشان نشود.

اگر می خواهیم جاودان بمانیم باید منشور حفاظت از محیط زیست  ایران تدوین گردد و همه تشکل های زیست محیطی  حتی تا پای جان بر آن استوار بمانند، شاید به این صورت آیندگان گناه کوتاهی گذشته را بر ما ببخشند و برای اندک مانده هایی که می بینند از ما به نیکی یاد کنند.

. ...

بپذیریم که  سربازان خوبی برای محیط زیست نیستیم و وقتی جبهه خودمان سوراخ دارد انتظار دارید دیو طمع به صف ما وارد نشود و به آنچه که ثروت و سرمایه ماست حمله نبرد. 

از آن روی دشمن به ما چیره گشت  / که عقل و روان نزد ما تیره گشت 

چو دشمن گرامی شد و دوست خوار / به ناچار پیش آید این روزگار